BİLYE
Oyun Kökeni: Bilye, oyun kökeni bilinmemektedir.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Cıncık (Bilye): Türkiye (Sivas)
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 2 kişi ile oynanır)
Amaç: Oyundan tüm oyuncuların eğlenmiş ve mutlu bir şekilde ayrılmış olması.
Terimler:
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): En az 2 adet bilye.
Kurallar: Bu oyun kızlar ve erkekler (6 yaş ve üzeri) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Kişi sınırlaması yoktur. Tek başınıza veya birkaç arkadaşınızla birlikte oynanabilmektedir.
Bilye’nin tarihi
– Her şeyden önce cam bilyelerin tarihte 1800’lerde ABD de yaygınlaştığı bilinmektedir.
– Ancak Girit’te bulunan akik ve yeşim bilyeler M.Ö. 1400’lü yıllara aittir.
– Ayrıca İngilizce bilye demek olan “marble” eski Yunanca “marmaros” (mermer) sözcüğünden gelmektedir.
– Ama İngilizce ve Fransızca “agate” akik anlamının çıkış noktasının bu taştan da bilye yapılması kaynaklı olduğu düşünülmektedir.
– Mesela bilardonun kökü de Fransızca “bille”, yani bilyedir.
Oyunun Oynanışı
Bilye Oyun Türleri
Çizgi dışına çıkartmak
֍ Oyuncu sayısına göre değişen boyutlarda bir üçgen çizilir.
֍ Her oyuncu üçgenin çizgileri üstüne ve içine eşit sayıda bilye koyar.
֍ Üçgenden 3 – 4 metre uzağa bir kale çizgisi çizilir.
֍ Her oyuncu oyun bilyesi ile bu çizgiye atış yapar.
֍ Bilyelerin çizgiye yakınlığına göre oyuncuların başlama sırası belirlenir.
֍ Kale çizgisinden üçgendeki bilyelere atış yapılır.
֍ Bilye, kıvrılan işaret parmağının içine oturtulmaktadır.
֍ Sonra başparmakla itilerek atılmaktadır.
֍ Vurulup üçgenden dışarı çıkartılan bilye, atışı yapan oyuncunun olur.
֍ Üçgendeki bütün bilyeler bitinceye değin oyun sürer.
Dizmece
֍ Oyuncular bilyeleri bir çizgi halinde dizerek başlarlar.
֍ Amaç dizili misketlerin sıra başındakini vuran tüm misketleri almaktadır.
֍ Fakat farklı kurallarla oynanan türü de bulunmaktadır.
֍ Bu oyunda da çizgi dışına misketler çıkarılmaya çalışılmaktadır.
֍ Sonuç olarak kim sırası geldiğinde tüm misketleri sıra dışına çıkartır ise o tüm misketleri almaktadır.
֍ Genel olarak bilye oyunlarında amaç bilyeleri diğer bilyelere vurdurmaktır.
Kuyulu Bilye
֍ Ancak toprak zeminde oynanan farklı bir türü de bulunmaktadır.
֍ Bu tür oyunda zemine bir tür küçük kuyu kazılmaktadır.
֍ Ancak bu kuyu sayısı birkaç tane olabilmektedir.
֍ Her şeyden önce oyuncular bu kuyulara sırası ile bilyelerini sokmaya çalışırlar.
֍ Kuyuya sokamayanın sırası diğer oyuncuya geçmektedir.
֍ Sonuç olarak kim turu ilk bitirir ise o kazanmaktadır.
