DOKUZ TAŞ
(SAKARYA)
Oyun Kökeni: Dokuz Taş, Türkiye (Sakarya / Kaynarca) kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Dokuz Taş (Afyonkarahisar): Türkiye (Afyonkarahisar / Nuh köyü)
Oyunun Oynadığı Yer: Kapalı Alan
Oyun Türü: Masa Oyunu
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (2 kişi ile oynanır)
Amaç: Dikine veya yatay “üç taş”ı yan yana getirip, rakibin bir taşını yemektir.
Terimler:
Yenişmek: Biri ötekini yenmek ya da bir o, bir öteki yenmek.
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Her oyuncu başına dokuza adet mısır ve fasulye (Her iki oyuncu da farklı renkte örneğin “biri dokuz adet mısır, diğer dokuz adet fasulye” ile oynar.)
Kurallar: Bu oyun erkekler (13 – 16 yaş arası) tarafından (seyrek de olsa kız çocukları tarafından da oynanır) oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Akşamları köy odalarında büyüklerin de oynadığına rastlanırdı. İki kişiyle karşılıklı oynanan bir oyundur.
– Bir tür “ileri düzeyde zeka oyunu” olup, satranca benzer özellikleri bulunur.
– Birinciliği kazanan çevresinde büyük itibar görür.
– Adını “dokuz adet taşla oynandığı” için aldığı bilinmektedir.
– Genellikle üç veya beş el oynanmaktadır.
– Usta oyuncular saatlerce yenişemezler.
Oyunun Oynanışı
֍ Her iki oyuncu da farklı renkte örneğin “biri dokuz adet mısır, diğer dokuz adet fasulye” ile oynar.
֍ İç içe geçmiş üç adet dikdörtgenin ortalarından dikine çizilmiş bir zeminde oynanır.
֍ Oyuncular arasında gönüllülük esasıyla veya sayışma ya da kura çekme yöntemi ile oyuna başlayacak oyuncu belirlenir.
֍ Oyuncular ellerindeki üçer taşı “bir sen bir ben” sırasıyla noktalara yerleştirirler.
֍ Taşları yerleştirme işlemi bitince sırayla “birer taş” oynanır.
֍ Amaç dikine veya yatay “üç taş”ı yan yana getirip, rakibin bir taşını yemektir.
֍ Bu oyunda marifet “üç taş” yapmaktır.
֍ Hatta iki peş peşe sırayı yana yana getirip “vargel” veya “vırtgel” yapmak büyük marifettir; çünkü her oynadığında rakibin bir taşını alabilir.
֍ Normalde her seferde bir “durak” ilerlenirken, üç taşa gerileyen oyuncuya aynı güzergahta sınırsız oynama hakkı verilir.
֍ İki taşı kalan o elde yenilmiş sayılır.
֍ Oyun aynı şekilde devam edip gider.
