ZAP
Oyun Kökeni: Zap, Türkiye (Bursa / Keleş) kökenli bir oyundur.
Zap oyununun adının nereden geldiğine dair bilgi kaynaklarda yer almamaktadır. Oyun, yaygın olarak oynanan oyunlardan değildir. Ancak oyun içeriğinden anlaşıldığı üzere oyuncuların başlarını kollarıyla sıkıştırması ve asker selamı verecek şekilde durmaları, zapt altına almak eyleminin oyuna yansıması olarak değerlendirilebilir. Bu sebeple oyunun ‘zapt etmek’ten dönüştüğü ve “zap” olarak yaygınlaşarak oynandığı düşünülmektedir. Anadolu’da oyun içinde oyuncuların birbirini bir kale, alan veya mekânda zapt etmesine dayalı kurallar yaygındır. Ancak zap oyunu, kendi içinde kuralları ve ödül, ceza sistemi oluşturulmuş olan ayrı bir oyun olarak kaynaklarda yer almaktadır.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 5 kişi ile oynanır)
Amaç: En az ebe olan oyuncu olmak.
Terimler:
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Herhangi bir malzeme kullanılmamaktadır.
Kurallar: Bu oyun erkekler (8 yaş ve üzeri) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Zap oyunu açık veya kapalı alanlarda en az 5 kişi ile oynanmaktadır.
– Oyun ne kadar kalabalık oyuncu ile oynanırsa o kadar keyifli ve eğlenceli olur.
– Oyunun herhangi bir malzemesi yoktur.
– Oyun, çocuk ve yetişkinler tarafından ayrı ayrı oynanabilecek bir kurguya sahiptir.
Zap oyunu kazanımları:
- Bir Hareketi Sürdürme (Psikomotor Beceriler)
- Büyük Kas Gelişimi (Fiziksel Beceriler)
- Çeviklik
- Denge (Psikomotor Beceriler)
- Dikkat ve Konsantrasyon
- Dikkati Yoğunlaştırmak (Bilişsel Beceriler)
- Dil Gelişimi
- Düşünme Becerileri
- El ve Motor Becerileri
- El – Ayak Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- Gelişim Desteği
- Görsel ve Uzamsal Algı
- Hafıza (Bilişsel Beceriler)
- Hafızayı Güçlendirmek
- Hareketleri Hızlandırmak
- Hızlı Düşünme
- İletişim Becerileri
- İletişim ve Sosyalleşme (Sosyal ve Dil Becerileri)
- İnce Kas Becerileri (Psikomotor)
- İnce Motor Becerileri
- İşitsel Zekâ
- Konsantrasyon (Bilişsel Beceriler)
- Kurallara Uyma (Duyuşsal Beceriler)
- Kuvvet
- Mesafe Algısı
- Odaklanma
- Otokontrol
- Oyuncuların Birbirleriyle Etkileşim Kurması
- Öz Güven (Duyuşsal Beceriler)
- Sıralı Düşünme
- Tepki Hızı (Psikomotor Beceriler) Gelişimi Destekleme
Oyunun Oynanışı
֍ Tüm oyuncular oyun alanında toplanırlar ve bir çember oluştururlar.
֍ Oyuncular arasında gönüllülük esasıyla veya Sayışma Tekerlemesi yöntemi ya da kura çekme yöntemi ile bir Ebe (Kör Keçi) seçilir.
֍ Diğer oyuncular ebenin etrafında bir kol mesafesinde çember oluşturacak biçimde dururlar.
֍ Oyun, oyuncuların birbirlerini takip ederek fiziki duruşlarını oyunun kurallarına göre yapıp yapmadıklarının tespitiyle başlamaktadır.
֍ Oyunda belirtilen duruşa sahip olmak için oyuncuların denge ve beden kontrolü konusunda kendilerini denetlemesi için uygun bir oyundur.
֍ Oyunu oynayanlar, ebe tarafından görülmeden hızlı bir şekilde hareket etmek zorundadır.
֍ Oyuncunun hızlı hareket etmesi, dikkat ve konsantrasyon gerektirmektedir.
֍ Aynı zamanda oyuncuların ebe vurma şekli, oyun içi iletişimin ve sosyalleşmenin sağlanmasında önemlidir.
֍ Oyuncular, ebeye vururken duygusal gelişimlerini dışa vururlar.
֍ Bu sayede hafifçe ebeye vuran oyuncu, oyun dışında yaşadığı duygusal gerilimi, oyun içinde boşaltmış olur.
֍ Oyuncuların fiziki ve duygusal gelişimleri için araç gerektirmeden oynayabilecekleri geleneksel oyunlardandır.
֍ Ebe çemberin ortasında elleri ensesinden kenetlenmiş dirsekleri karşıyı gösterecek şekilde kollar yere paralel vaziyettedir.
֍ Böylelikle etrafındaki oyuncuların tamamını değil sadece karşısında duran oyuncuyu görebilir.
֍ Diğer oyuncular ise sağ eli dirsekten kırılmış, parmakları bitişik durumda kaş hizasında tutarak asker selamı verirmişçesine dururlar.
֍ Sol kollar aşağıya sarkık vaziyettedir.
֍ Ebenin göz hizasında olmayan oyuncu, ebe görmeden sağ eli ile ebeye vurur.
֍ Ebe kendisine vuranı, tam vururken görmeye çalışır.
֍ Ebenin kendisine vururken yahut gülerken dişlerini gördüğü veya sol eli ile ebeye vuran oyuncu ebe olur.
֍ Oyun, yeni ebe ile birlikte bu döngü ile aynı şekilde devam edip gider.
Kaynakça: Dünya Etnospor Konfederasyonu (DEK)
© Oyun Kütüphanesi, 2020.
Her haklı saklıdır.
